Na conferencia de clausura do curso que a UIMP organizou sobre o polígrafo coruñés, o ex alcalde herculino repasou os argumentos de Madariaga contra o que este chamaba «separatismo» ou «casticismo trasnoitado», e acabou proclamando a súa «total identificación» con ese pensamento.

Para o hoxe embaixador, Madariaga «é politicamente incorrecto na Galicia de hoxe» por esas ideas. Tanto o é que a súa figura e obra «ocúltase intencionadamente nos libros de texto escolares», que, ao seu xuízo, ofrecen «unha historia terxiversada e manipulada».

«Balcanización»

Vázquez viaxou na súa conferencia ata os anos 40, cando se creou en Londres o comité Prol Comunidade Ibérica de Nacións, comisión na que Madariaga «rebateu un por un» os argumentos nacionalistas do vasco Irujo e do catalán Pi. Xa entón, o pensador coruñés advertiu «do perigo de balcanización de España», afirmou o embaixador, recalcando o uso por parte de Madariaga do termo «balcanización», hoxe aínda en boga. Partindo «dun profundo coñecemento da historia de España e de Europa», Madariaga, «coruñés de orixe vasca», restaba pedigrí a esas teses entón incipientes: «Os furores nacionalistas de España son de antonte» ou «novas paixóns modernas apoiadas nunha ignorancia total», deixou dito o polígrafo coruñés.

Seguindo a Madariaga, Vázquez situou o nacemento do separatismo vasco e catalán «no último terzo do XIX». ¿Por que entón? «Don Salvador» atribuíao, entre outras razóns, á decadencia do imperio español porque, refraneó , «onde non hai fariña, todo é mohína».

Apuntou Vázquez que os nacionalistas xa apelaban entón, nos anos 40, a conceptos diferenciadores como o Rh, a medida do cranio ou a cor dos ollos. A isto Madariaga contestou así: «Os países non se fundamentan nas razas, senón na historia».

Premio Carlomagno

O ex alcalde recalcou que así pensaba non un calquera, senón «un dos intelectuais máis polifacéticos de todo o século XX», un premio Carlomagno, un liberal «que quería para España o mesmo que para Europa, federalismo», pero nunca «separatismo»; un coruñés que falaba galego e que apostaba desde o exilio por unha España «en que cada rexión mantivese a súa lingua, pero houbese unha común, o castelán».