A defensa dos dereitos das mulleres foi unha constante no seu pensamento e na súa obra. Nun contexto profundamente patriarcal, Pardo Bazán empregou a súa pluma para denunciar a desigualdade e defender a educación das mulleres como ferramenta imprescindible para acadar a igualdade.

En ensaios como La mujer española (1890) ou La educación del hombre y de la mujer (1892), reivindica o papel intelectual da muller e combate os estereotipos que a relegaban ao fogar. Foi tamén promotora da revista Nuevo Teatro Crítico, desde a que compartiu reflexións literarias, sociais e políticas cun estilo provocador e lúcido.

A pesar das resistencias do seu tempo, Pardo Bazán foi acadando recoñecementos relevantes. En 1905 converteuse na primeira muller en ser admitida como socia no Ateneo de Madrid, unha institución ata entón reservada exclusivamente aos homes. En 1908, o rei Afonso XIII concedeulle o título nobiliario de Condesa de Pardo Bazán, recoñecendo así a súa relevancia cultural.

Tentou sen éxito ingresar na Real Academia Española, institución que rexeitou a súa candidatura en varias ocasións alegando a súa condición de muller, o que evidencia as limitacións sociais da época incluso fronte a figuras intelectuais tan consolidadas coma ela.

Nos seus últimos anos, Emilia Pardo Bazán continuou escribindo, dando conferencias e mantendo unha intensa vida intelectual, mesmo cando a súa saúde comezaba a resentirse. Nunca deixou de participar activamente nos debates culturais e sociais do seu tempo.

Faleceu o 12 de maio de 1921 en Madrid, aos 69 anos. Foi soterrada no panteón familiar no cemiterio de San Amaro, na súa cidade natal, A Coruña. A súa morte marcou o final dunha vida comprometida coas letras, coa liberdade de pensamento e coa loita pola dignidade das mulleres. A súa pegada perdura na historia como símbolo de valentía, intelixencia e inconformismo.